augustus 2014
Er zijn vele rapporten gepubliceerd over burgerparticipatie, over de participatiesamenleving en dergelijke. Prof. Evelien Tonkens was tot voor kort zelfs bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de UvA. In een artikel van Trouw van 28 juli 2014 werd haar afscheidsrede (verkort) weergegeven. Zij benoemde vijf misverstanden over de participatiesamenleving en zij sluit haar verhaal af met de volgende zin: “De participatiesamenleving is een prachtig ideaal, mits we het niet tegenover de verzorgingsstaat plaatsen, maar in het verlengde ervan, als verbeterde versie van de verzorgingsstaat.” Ik begrijp haar vijf misverstanden niet helemaal, want tenminste vier van de vijf bevatten tegenstellingen. Zij schrijft ware zaken, maar geeft mij geen handvat hoe de tegenstellingen opgelost kunnen worden.
In mei is er een essay van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMo) verschenen met de titel “Dat is onze zaak; over eigenaarschap in het publieke domein”. Over deze publicatie ben ik enthousiaster, omdat de auteurs de dilemma’s helder verwoorden en proberen hier iets mee te doen. Kort gezegd beschrijft de RMo dat de democratische idealen van vrijheid & gelijkheid (voor alle bevolkingsgroepen) in de loop van de decennia in strijd zijn gekomen met de marktprincipes van effectieve & efficiente oplossingen. Om de effectiviteit & efficiency bij maatschappelijke vraagstukken te verbeteren is er gekozen voor abstracte oplossingen vanuit grote – centralistisch werkende instellingen. De burger herkent zich echter niet in deze oplossingen, die vergeven zijn van protocollen en bureacratisch toezicht. De burger vraagt om maatwerk, maar eigent zich de maatschappelijke vraagstukken (nog) niet toe en geeft de politiek de zwarte piet. Dit noemt men het democratisch tekort; de burgers zijn onteigend van de maatschappelijke vraagstukken.
U kunt het RMo essay van deze website downloaden (zie publicaties) en HIER klikken voor een boekbespreking.